Dla pracodawców (HR / Payroll)
• Legalność pobytu i pracy przedłużona do 4 marca 2026 r.
Specustawa wprost zamienia wszystkie daty „30.09.2025” na „04.03.2026” (m.in. art. 12a, 42, 42a, 64b, 100d). To oznacza ciągłość prawa do pracy (przy spełnieniu pozostałych warunków).
• Powiadomienie o powierzeniu pracy (bez zmian): 7 dni, przez praca.gov.pl.
Nadal legalizujesz pracę Ukraińca w trybie powiadomienia do właściwego PUP w ciągu 7 dni od podjęcia pracy (elektronicznie). Nowe powiadomienie trzeba złożyć m.in. przy zmianie pracodawcy, stanowiska, rodzaju pracy, umowy, obniżeniu wynagrodzenia / wymiaru / godzin.
• PESEL-UKR i weryfikacja tożsamości — pilnuj dokumentów w aktach osobowych.
Ustawa dokłada twardszą weryfikację danych (w tym udostępnianie danych ze Straży Granicznej) oraz wymógosobistego stawiennictwa cudzoziemca przy nadawaniu PESEL (z nielicznymi wyjątkami). W praktyce: poproś pracownika o aktualny wydruk z mObywatel/PESEL i trzymaj kopię w teczce.
• Świadczenia rodzinne (800+) dla Twoich pracowników-cudzoziemców — ostrzejsza weryfikacja od 2026 r.
Nowe zasady (powiązanie z aktywnością zawodową i nauką dziecka w PL) zaczną realnie działać od 1 lutego 2026 r. dla już pobierających; dotyczą okresu świadczeniowego rozpoczętego 1 czerwca 2025 r. (przepisy przejściowe). Rządowy skrót mówi o „1 czerwca 2026 r.” — to termin „okresowy”, ale praktyczna weryfikacja ZUS ruszy od lutego 2026. HR: przygotuj komunikację dla pracowników i proś o niezwłoczne zgłaszanie zmian zatrudnienia.
• Opieka zdrowotna — katalog wyłączeń.
Dostęp do NFZ utrzymany, ale część świadczeń wyłączono (m.in. sanatoria, część stomatologii, programy lekowe; wyjątki dla dzieci i osób rannych ewakuowanych na leczenie). Może to wpływać na świadczenia pozapłacowe/medyczne w firmie.
Dla obywateli Ukrainy (w skrócie)
• Pobyt: legalny do 4 marca 2026 r. (status UKR).
• Karta pobytu: jeśli złożysz wniosek do 4 marca 2026 r., Twój pobyt będzie uznany za legalny do odbioru kartylub prawomocnej odmowy (nowy art. 42x).
• Praca: możesz pracować po zgłoszeniu przez pracodawcę w 7 dni (powiadomienie PUP). Zmiany warunków jak wyżej mogą wymagać nowego powiadomienia.
• 800+ i inne świadczenia: od 2026 r. będą ściślej powiązane z pracą/aktywnością zawodową oraz szkołą dziecka; ZUS otrzymuje narzędzia do wstrzymywania wypłat przy braku aktywności. Są osłony (np. okres bezrobocia 3–6 mies.).
• Ochrona zdrowia: zasadniczo w NFZ tak, ale z wyłączeniami jak wyżej; rozpoczęte leczenie dokończysz na starych zasadach.
• Zakwaterowanie zbiorowe: nowe przyjęcia co do zasady tylko do 31 października 2025 r. (z wyjątkami dla osób wrażliwych).
• Postępowania o ochronę międzynarodową: terminy w UDSC są zawieszone do 4 marca 2026 r. (art. 100da).
Podstawy prawne / źródła
• Dz.U. 2025 poz. 1301 – ustawa z 12.09.2025 r.; ogłoszona 29.09.2025, wchodzi w życie 30.09.2025 (z wyjątkami). Kluczowe: przedłużenia do 04.03.2026, art. 42x, 100da, przepisy przejściowe dla 800+.
• Kancelaria Prezydenta – informacja o ustawie (szczegóły dot. 800+, zdrowia, PESEL, zakwaterowania).
• MSWiA – komunikat o podpisie i uszczelnieniu dostępu do świadczeń.
• Praktyka HR (PUP Warszawa / materiały doradcze) – 7-dniowe powiadomienie, przypadki wymagające nowego zgłoszenia.
Przygotował: Olgierd Chrobak – Prawnik Imigracyjny